بهبود فردی
تفاوت اعتماد به نفس واقعی و کاذب | ۱۷ تفاوت پنهان و آشکار!
تیر
از نابودی فضاپیمای چلنجر چیزی شنیده‌اید؟
در مورد لکه نفتی بزرگ خلیج مکزیک که فاجعه‌ای زیست‌محیطی به وجود آورد چطور؟
آیا می‌دانید چنین فجایعی با مهارت‌های به ظاهر ساده‌ای مثل اعتماد به نفس و مفاهیم مرتبط با آن مثل اعتماد به نفس کاذب در ارتباط است؟
اما چگونه؟
در مقاله پیش رو، مطالب جالب و بعضاً تعجب‌آوری در مورد تفاوت اعتماد به نفس واقعی و اعتماد به نفس کاذب می‌خوانید.
اعتماد به نفس کاذب چیست؟
پیش از خواندن ادامه مقاله و آشنایی با تفاوت‌های بین اعتماد به نفس و اعتماد به نفس کاذب، شاید لازم باشد درک کنیم که اصلاً اعتماد به نفس کاذب چیست؟ برای درک بهتر مفهوم اعتماد به نفس کاذب، لطفاً مقاله زیر را بخوانید و سپس به ادامه این مطلب توجه کنید.
اعتماد به نفس کاذب چیست؟ وقتی تایتانیک غرق می‌شود…
۱۷ تفاوت اعتماد به نفس واقعی و کاذب
تفاوت‌های بین اعتماد به نفس و اعتماد به نفس کاذب را در ادامه برایتان لیست کرده‌ایم. راستی، حتماً فیلم زیر را هم نگاه کنید. پیام بهرام پور که دوره‌ای کم‌نظیر در مورد اعتماد به نفس طراحی کرده است، توضیحاتی جذاب در مورد تفاوت‌های اعتماد به نفس کاذب و اعتماد به نفس بیان کرده است:
تفاوت اول: اشتباه در تخمین میزان توانایی
اگر بخواهیم به ساده‌ترین شکل ممکن اعتماد به نفس را تعریف کنیم، می‌توانیم این‌گونه بیان کنیم:
میزان باور به اینکه می‌توانیم کاری را به درستی انجام دهیم. در واقع باور به توانایی‌ها و تخصصمان.
در اعتماد به نفس کاذب اما تخمین میزان توانایی‌ها، فراتر از حد انتظار صورت می‌گیرد. وقتی بیش‌ازاندازه به توانایی‌های خودمان اطمینان داشته باشیم، در نتیجه ریسک‌های بزرگ‌تری را در زندگی روزمره می‌پذیریم. طبیعتاً میزان ریسک بالا، می‌تواند شکست‌های بزرگ‌تری هم رقم بزند.
نتایج یک تحقیق در آمریکا نشان داده است ۹۳ درصد از افراد باور دارند که کیفیت رانندگی‌شان از میانگین جامعه بالاتر است. به نظر می‌رسد خیلی‌هایمان اسیر اعتماد به نفس کاذب هستیم. این‌طور نیست؟
افراد با اعتماد به نفس واقعی می‌گویند:
من می‌توانم فلان کار را انجام دهم!
افراد با اعتماد به نفس کاذب می‌گویند:
فقط من می‌توانم فلان کار را درست انجام دهم!
تفاوت دوم: دیدگاه به مسائل اخلاقی!
جالب است بدانید پژوهش‌ها نشان می‌دهد اعتماد به نفس کاذب در میان نخبگان پدیده‌ای شایع است؛ چون بیشترشان به اشتباه گمان می‌کنند همیشه حق با آن‌هاست.
در ابتدای صحبتمان سخن از مسائلی مثل فاجعه‌های زیست‌محیطی یا فجایعی مثل چرنوبیل گفتیم. شاید بد نباشد بدانید یکی از علت‌های اصلی چنین حوادثی، اعتماد بیش‌ازاندازه متصدیان به توانایی‌های خود در اشتباه نکردن است. همان سوگیری خطرناک اعتماد به نفس کاذب!
وقتی پای اخلاق یا قضاوت‌های اخلاقی وسط می‌آید، اغلب مردم فکر می‌کنند از دیگران اخلاقی‌تر عمل می‌کنند. نتایج یک پژوهش تازه نشان می‌دهد بیش از نیمی از افراد خود را جزو ۱۰ درصد بالای جامعه از لحاظ اخلاقی می‌دانند. به‌بیان‌دیگر خیلی‌ها به سادگی فکر می‌کنند آدم‌های خیلی خوبی هستند و در هر چالش اخلاقی طرف درست قضیه ایستاده‌اند. مطالعات نشان می‌دهند در اثر اعتماد به نفس کاذب خیلی‌ها دراین‌باره که چقدر به نیازمندان کمک می‌کنند یا چقدر برای فعالیت‌های خیرخواهانه و داوطلبانه وقت می‌گذارند بزرگنمایی و اغراق می‌کنند.
تفاوت سوم: تفاوت در دیدگاه نسبت به رشد و توسعه فردی
افراد با اعتماد به نفس بیش‌ازحد (کاذب) فکر می‌کنند که کامل هستند و دیگران باید صرفاً از آن‌ها پیروی کنند؛ اما افراد با اعتماد به نفس واقعی درک می‌کنند که چیزی دارند که باید در آن بهبود یابند. می‌دانند که مهارت‌هایشان قابل توسعه است و همواره می‌توانند قوی‌تر شوند و بیشتر یاد بگیرند.
تفاوت چهارم: تفاوت در دستاوردها و استمرار موفقیت‌ها
موفقیت ناشی از اعتماد به نفس واقعی، درازمدت و مستمر است و دستاوردهای اغلب بلندمدتی برایمان به همراه دارد. درحالی‌که موفقیت‌های ناشی از اعتماد به نفس کاذب، موقتی است و به احتمال بسیار زیاد، ادامه پیدا نخواهد کرد.
تفاوت پنجم: تفاوت در میزان خودشیفتگی!
افراد با اعتماد به نفس واقعی، خودشیفته نیستند. آن‌ها ضعف‌هایشان را قبول دارند و همواره برای بهتر شدن می‌کوشند؛ اما افراد دارای اعتماد به نفس کاذب، اغلب افرادی خودشیفته هستند و در مورد توانایی‌هایشان خیلی اغراق و بزرگنمایی می‌کنند.
تفاوت ششم: تفاوت در کمک کردن به دیگران
یک فرد با اعتماد به نفس واقعی به دیگران کمک می‌کند و دانش و مهارت‌هایش را با سخاوت به دیگران آموزش می‌دهد؛ چون معتقد است همیشه چیزی برای ارائه دارد و همواره در خلال یاد دادن به دیگران، خودش هم توانایی‌هایش بهبود داده می‌شود. در عوض است چیزی برای فرد دارای اعتماد به نفس کاذب، فکر می‌کند که دیگران بدون کمک او شکست خواهند خورد. ضمن اینکه برای یاد دادن و آموزش به دیگران هم خساست به خرج می‌دهند، مبادا کسی از آن‌ها جلو بزند!
تفاوت هفتم: تفاوت در پذیرش شکست
برای افراد دارای اعتماد به نفس واقعی، پذیرش شکست آسان و راهی برای یادگیری و کسب تجربه بیشتر است. حال‌آنکه فرد دارای اعتماد به نفس کاذب، به‌هیچ‌وجه شکستش را نه تنها نمی‌پذیرد، بلکه آن را ناشی از شرایط بد، بدشانسی و یا دخالت عوامل بیگانه می‌داند.
تفاوت هشتم: تفاوت در واقعیت و توهم!
اعتماد به نفس واقعی مبتنی بر حقایق یا الگوهای رفتاری قبلی است. درحالی‌که اعتماد بیش‌ازحد مبتنی بر توهم و رؤیاپردازی کاذب است.
تفاوت نهم: تفاوت در میزان پشیمانی و تلخی شکست!
افراد دارای اعتماد به نفس کاذب، اگرچه ممکن است شکست‌هایشان را نپذیرند، اما در مقایسه با افراد با اعتماد به نفس واقعی، ممکن است به دلیل تأثیرات از رضایت و ادراک هذیانی خود، اغلب پشیمانی یا تلخی بیشتری را تجربه کنند.
تفاوت دهم: تفاوت در میزان سرزنش کردن دیگران!
افراد با اعتماد به نفس واقعی، مسئولیت اعمال خود را بر عهده می‌گیرند درحالی‌که افراد دارای اعتماد به نفس بیش‌ازحد، اگر اوضاع طبق میل و خواسته‌شان پیش نرود، دیگران را سرزنش می‌کنند! زیرا آن‌ها فقط به کسب افتخار و دستاورد علاقه‌مند هستند.
تفاوت یازدهم: تفاوت در میزان محافظه‌کاری
افراد با اعتماد به نفس واقعی، می‌دانند چه زمانی باید متوقف شوند، احتیاط کنند و تسلیم شوند. متأسفانه، کسانی که بیش‌ازحد اعتماد به نفس دارند، آن‌قدر لبریز از غرور و نخوت هستند که حتی اگر میزان ریسک و خطر به طور خطرناکی بالا باشد، به راه خود ادامه می‌دهند.
تفاوت دوازدهم: تفاوت در میزان سلامت روانی!
ازآنجایی‌که اعتماد به نفس بیش‌ازحد، محدودیت‌ها را نمی‌پذیرد، اغلب به انواع مختلفی از مشکلات روانی دچار می‌شوند (البته نه همیشه). از سوی دیگر، افراد با اعتماد به نفس واقعی، از سلامت روان بالاتری برخوردارند؛ چون کمتر دچار قضاوت‌های احمقانه یا کارهای بیش‌ازحد ریسک دار هستند.
تفاوت سیزدهم: تفاوت در میزان کارایی
افراد دارای اعتماد به نفس واقعی، معمولاً نسخه بهینه‌تری از خود را ارائه می‌دهند. درحالی‌که افراد دارای اعتماد به نفس بیش‌ازحد و کاذب، معمولاً ضعیف عمل می‌کنند، زیرا مهارت آن‌ها با احساس اطمینان آن‌ها مطابقت ندارد.
تفاوت چهاردهم: تفاوت در میزان نمایشی بودن!
افراد با اعتماد به نفس کاذب، از طریق نمایش، به دنبال جلب‌توجه‌اند، نه درست کار کردن. درحالی‌که ذهنیت افراد دارای اعتماد به نفس واقعی این است که سخت کار کنند و در نتیجه احترام بیشتری به سمت خود جلب کنند.
تفاوت پانزدهم: تفاوت در نوع تصمیم‌گیری
یکی از تفاوت‌های بین افراد دارای اعتماد به نفس کاذب و افراد دارای اعتماد به نفس واقعی، میزان اشتباهات و تصمیم‌گیری‌های غلط است. نرخ اخذ تصمیمات عجولانه و اشتباه در افراد دارای اعتماد به نفس کاذب، بیشتر است.
تفاوت شانزدهم: تفاوت در میزان صبوری
افراد با اعتماد به نفس واقعی، اغلب در تأیید صحت و درستی فرایندها و کارهایشان، صبر نشان می‌دهند. بااین‌حال، افراد دارای اعتماد به نفس بیش‌ازحد، برای تأیید رویه‌ها بی‌تاب هستند و صرفاً بر حدس و گمان‌های سریع و درعین‌حال غیرعاقلانه خود تکیه می‌کنند.
تفاوت هفدهم: تفاوت در گوش دادن فعالانه!
اعتماد به نفس واقعی باعث می‌شود فرد به حرف‌های دیگران فعالانه گوش دهد، درحالی‌که اعتماد به نفس بیش‌ازحد باعث می‌شود نسبت به حرف‌های دیگران و گاهاً نسبت به هشدارهای دیگران بی‌تفاوت بوده و فقط به حرف‌های خودش گوش دهد.
مقایسه ویژگی‌های بین اعتماد به نفس واقعی و کاذب
به این مثال جالب توجه کنید تا برایتان مفهوم تفاوت بین اعتماد به نفس واقعی و اعتماد به نفس کاذب مشخص شود.
یک فرد با اعتماد به نفس واقعی:
- سعی نمی‌کنند توانایی‌هایشان را اثبات کنند
- به دنبال تأیید یا توجه دیگران نیستند
- از گفتن حقیقت نمی‌ترسند
- جسارت نشان می‌دهند و این جسارت و شهامتشان را مردم به طور اتوماتیک می‌فهمند
- با خودشان صادق هستند و ضعف‌هایشان را هم می‌پذیرند
یک فرد با اعتماد به نفس کاذب:
- بیشتر عاشق حرف زدن هستند تا گوش دادن!
- می‌خواهند حرف خود را به دیگران ثابت کنند
- بیش‌ازحد نگران این هستند که مردم در موردشان چه فکر می‌کنند
- نمی‌توانند ضعف‌ها یا شکست‌های خود را بپذیرند
- همیشه در کنار دیگران، خود واقعی‌شان نیستند!
سخن پایانی
همان‌طور که خواندید، اعتماد به نفس و اعتماد به نفس کاذب، تفاوت‌های زیادی با هم دارند، بااین‌حال، مرز باریک بین این دو، ممکن است باعث شود از مهارت فوق‌العاده اعتمادبه‌نفستان، ثمره و بهره کافی را نبرید و در دام اعتماد به نفس کاذب بیفتید. حواستان باشد که این ۱۷ مورد را همیشه در پس ذهن خود داشته باشید تا احتمال و شانس موفقیت شما بیشتر شود.
